Hoàng Su Phì là huyện biên giới phía tây của tỉnh Hà Giang nằm trên thượng nguồn sông Chảy và sông Bạc, cách thành phố Hà Giang 100km về phía tây với tổng diện tích tự nhiên là 63.303,34 ha. Về vị trí: Phía bắc giáp Trung Quốc, phía tây giáp huyện Xín Mần, phía đông giáp huyện Vị Xuyên, phía đông nam và nam giáp các huyện Bắc Quang, Quang Bình tỉnh Hà Giang. Toàn huyện có tổng số 193 thôn bản và 06 tổ dân phố thuộc 24 xã và 1 thị trấn gồm: Bản Luốc, Bản Máy, Bản Nhùng, Bản Péo, Bản Phùng, Chiến Phố, Đản Ván, Hồ Thầu, Nam Sơn, Nàng Đôn, Nậm Dịch, Nậm Khòa, Nậm Ty, Ngàm Đăng Vài, Pố Lồ, Pờ Ly Ngài, Sán Sả Hồ, Tả Sử Choóng, Tân Tiến, Thàng Tín, Thèn Chu Phìn, Thông Nguyên, Tụ Nhân, Túng Sán, thị trấn Vinh Quang. Đây là địa bàn cư trú của 64.556 nhân khẩu thuộc 12.861 hộ gia đình thuộc các dân tộc: Tày, Nùng, Mông, Dao, Cờ Lao, La Chí... trong đó dân tộc Nùng 38,8%, Dao 21,8%, còn lại là các dân tộc khác.

Xa xưa, vùng đất huyện Hoàng Su Phì là một bộ phận của huyện Bình Nguyên tỉnh Tuyên Quang. Đến cuối đời Lê, huyện Bình Nguyên được đổi là châu Vị Xuyên thuộc phủ Tương Yên, tỉnh Tuyên Quang. Đến năm 1835, triều đình Hậu Lê cắt phần đất nằm ở hữu ngạn sông Lô để thành lập huyện mới lấy tên là Vĩnh Tuy (sau đổi là Bắc Quang). Phần đất còn lại gọi là huyện Vị Xuyên với 5 tổng, 31 xã trong đó có tổng Hoàng Su Phì.

Dưới thời Pháp thuộc, Hoàng Su Phì (Tức Hoàng Thụ Bì) gồm các tổng xã:

- Tổng Tụ Nhân: Gồm các xã Bản Luốc, Ho Tao, Trung Thịnh, Tụ nhân;

- Tổng Xín Mần  (Tiền Môn): Gồm các xã Hữu Yên và Man Máy.

Sau cách mạng tháng 8, dưới chính thể mới của nước Việt Nam dân chủ cộng hoà, ngày 30-4-1962, một số xã của Hoàng Su Phì được chia thành nhiều xã nhỏ, trong đó xã Tụ Nhân chia thành 5 xã gồm: Tụ Nhân, Đản Ván, Thèn Chú Phùng, Pố Lồ, Chiên Phố, xã Bản máy Chia thành 5 xã gồm: Bản Phùng, Bản Máy, Bản Pắng, Nàn Xỉn, Thàng Tín; xã Chí Cà chia thành 2 xã: Chí Cà, Pà Vầy Sủ.

Đến ngày 13-12-1962, xã Thèn Chú Thùng đổi tên là Thèn Chu Phìn; đồng thời chia các xã Trung Thịnh thành 6 xã: Việt Thái, Trung Thịnh, Ngán Chiên, Thu Tà, Nàng Đôn, Pờ Ly Ngài; xã Chế Là thành 4 xã: Cốc Rế, Tả Nhìu, Chế Là, Nấm Dẩn; xã Cốc Pài thành 3 xã: Cốc Pài, Nàn Ma, Bản Ngò. Ngày 1/4/1965, Chính phủ ra Quyết định số 49-CP về việc chia tách huyện Hoàng Su Phì thành 2 huyện: Hoàng Su Phì và Xín Mần. Trong đó huyện Hoàng Su Phì gồm 21 xã.
Ngày 18/11/1983, Nghị quyết số 136/HĐBT của Hội đồng bộ trưởng tách xã Nàng Đôn, Trung Thịnh nhập vào huyện Xín Mần; xã Bản Máy (Xín Mần), xã Thông Nguyên, Tiên Nguyên (Bắc Quang) nhập vào Hoàng Su Phì và thành lập xã Xuân Minh nâng tổng số xã là 23 xã. Năm 1986, thành lập xã Nậm Khòa tách từ xã Thông Nguyên, tổng số 24 xã. Tháng 7 năm 1991: Thành lập xã Nậm Ty tách từ xã Thông Nguyên, sáp nhập xã Nàng Đôn, Bản Phùng của huyện Xín Mần vào Hoàng Su Phì, tổng số là 27 xã. Tháng 7/1997, xã Vinh Quang được công nhận là thị trấn Vinh Quang. Ngày 01/12/2003 tách các xã: Xuân Minh, Tiên Nguyên về Quang Bình. Hiện nay, Huyện Hoàng Su Phì có tổng số 24 xã và 1 thị trấn.

Là một trong hai huyện biên giới phía tây của tỉnh Hà Giang giáp với nước bạn Trung Quốc, có tổng chiều dài đường biên là 41,421km, trong suốt chiều dài lịch sử đấu tranh và phát triển của dân tộc, cộng đồng nhân dân các dân tộc huyện Hoàng Su Phì luôn đoàn kết gắn bó tạo thành tấm phên dậu vững chắc bảo vệ từng tấc đất nơi biên cương, tạo điều kiện cho hậu phương xây dựng và phát triển kinh tế cũng như tham gia tích cực vào công cuộc xây dựng quê hương ngày một giàu mạnh và văn minh.