Vụ đông xuân năm 2015 - 2016 huyện Hoàng Su Phì tổ chức gieo trồng được gần 9000 ha diện tích cơ cấu các loại giống lúa địa phương và giống lúa chất lượng cao HT1, HT6, ĐS3, ngô NK66, NH 4300, CP 999, Q2; đậu tương ĐT 84. Đối với diện tích ngô và đậu tương gần 6000 ha, được trồng nhiều nhất tại các xã Chiến Phố, Pố Lồ, Đản Ván, Thàng Tín và Sán Sả Hồ. Trong đó diện tích trồng xen canh ngô với đậu tương hoặc xen bí là mô hình được xem mang lại hiểu quả trên cùng một đơn vị diện tích sau khi thu hoạch.
Gia đình anh Lù Văn Sơn - thôn Võ Tả Chải xã Chiến Phố là một trong những gia đình áp dụng triển khai thực hiện trồng xen canh ngô đậu tương với hơn 250m2 sau 4 tháng triển khai, ngô xen đậu tương sinh trưởng, phát triển tốt, ít sâu bệnh hại, hiện gia đình đang thu hoạch. Theo anh cho biết: “trước đây trồng lúa vào vụ đông xuân hay gặp hạn hán kéo dài, năng suất lúa giảm đáng kể, thậm chí không chủ động được nước có thể mất trắng, nay chuyển sang trồng ngô xen đậu tương cho thu nhập ổn định hơn, kể cả những năm hạn hán kéo dài. Mặt khác, trồng ngô xen đậu tương còn giúp cải tạo đất, làm tăng độ phì nhiêu cho đất, giảm chi phí đầu tư”. Theo UBND xã Chiến Phố cho biết đối với diện tích ngô trên địa bàn xã ước tính năng suất năng suất bình quân ước đạt 37 tạ/ha, sản lượng ước đạt gần 1 nghìn tấn, đậu tương năng suất ước đạt 14 tạ/ha, sản lượng ước đạt hơn 200 tấn.
Được biết, nếu kết hợp xen canh hợp lý sẽ giảm được tỷ lệ sâu bệnh và cỏ dại trên ruộng, điều hòa được các chất dinh dưỡng, cải tạo và nâng cao độ phì của đất như làm tăng độ tơi xốp, khả năng giữ ẩm, giữ phân bón của đất, giảm sâu bệnh, tăng hàm lượng dinh dưỡng trong đất. Mô hình trồng ngô xen đậu tương là mô hình đem lại hiệu quả kinh tế cao, phù hợp với trình độ canh tác của người dân địa phương. Ngoài việc tăng hiệu quả kinh tế, mô hình trồng ngô xen đậu tương còn có thu nhập ổn định hơn, kể cả trong điều kiện khô hạn kéo dài. Chuyển đổi cơ cấu canh tác và phá vỡ thế độc canh cây lúa với việc trồng xen canh là mô hình phù hợp trong bối cảnh biến đổi khí hậu diễn biến khó lường hiện nay được nhiều địa phương áp dụng rộng rãi. Việc chuyển đổi trồng ngô xen canh đậu tương hoặc bí trên đất ruộng kém hiệu quả đã đem lại nhiều lợi ích kích tế cho bà con nhân dân.
Cây ngô và đậu tương rất thích hợp với đất ruộng có kết cấu không bị rửa trôi, hiện nay người dân đã nhận thấy giá trị của cây ngô xen canh cây đậu tương đạt năng suất, chất lượng cao hơn so với trước đây. Mô hình trồng ngô xen canh đậu tương hoặc bí là giải pháp hiệu quả trong việc chuyển đổi cơ cấu thay thế diện tích cây trồng kém hiệu quả khác xuống đất ruộng đây là một mô hình cần được nhân rộng.
